W Grajewie równe 30 lat temu powstał Torpol – jeden z tegorocznych podlaskich Diamentów w kategorii firm o przychodach od 5 do 50 mln zł. Początki nie były łatwe. – Zajęliśmy się produkcją worków papierowych z wkładką polietylenową w garażu, korzystając z materiałów kupionych od zewnętrznych firm – wspomina Dariusz Lipski, prezes firmy Torpol. Dzisiaj z produkcji garażowej pozostały już tylko wspomnienia i… podstawowy produkt spółki. Torpol dysponuje nowoczesnym zakładem produkcyjnym i nadal produkuje głównie worki papierowe z wkładką polietylenową. Tyle że już całkowicie samodzielnie i spełniając wyśrubowane normy jakościowe. – Posiadamy dwie kompletne linie do produkcji worków, własną drukarnię, która wykonuje wysokiej jakości nadruki na naszych opakowaniach, oraz mieszalnię farb. Samodzielnie wytwarzamy folię polietylenową. Speł-niamy też wiele norm ważnych dla naszych klientów. Między innymi nasze produkty certyfikowane są atestem PZH oraz wdrożyliśmy system analiz i kontroli punktów krytycznych HACCP – tłumaczy Dariusz Lipski. To ważne, bowiem głównym klientem spółki są mleczarnie. I to głównie polskie mleczarnie, na które przypada około 80 procent sprzedaży. Wykorzystują one worki do pakowania produktów mlecznych. Rynek opakowań - jak zbudować markę – Naszą markę budujemy od lat, w kontaktach z klientami jesteśmy elastyczni, szybko odpowiadamy na ich potrzeby. To pozwala nam cały czas pozyskiwać nowe zamówienia. Zdobyć status zaufanego dostawcy w tej branży nie jest łatwo, ale gdy już to nastąpi, owocuje wieloletnią i dobrą współpracą – twierdzi Dariusz Lipski. Czytaj więcej: Diamenty Forbesa. Tysiące powodów do dumy Spółce pomógł też rozwój technologii. Mleczarnie w ostatnich latach mocno inwestowały w linie do proszkowania. Suszą więcej niż w przeszłości. Tak więc konsekwencja i specjalizacja w przypadku spółki z Grajewa, która właśnie kończy budowę nowego zakładu w SSSE w Szczuczynie, okazała się kluczem do sukcesu. E-handel też zwiększa zapotrzebowanie na opakowania. Zamówione w internecie produkty trzeba przecież dostarczyć do klienta Fot.: 123RF Historia firmy Torpol wpisuje się w trwający boom na polskim rynku opakowań. Nad Wisłą – jak czytamy w opublikowanym w listopadzie ubiegłego roku raporcie Santander Bank Polska i SpotData „Rewolucja opakowań. Polscy producenci wobec zmian regulacji i preferencji konsumentów” – rocznie produkuje się około 6 mln ton opakowań. W przeliczeniu na mieszkańca daje to około 157 kilogramów, czyli wciąż mniej niż średnio w Unii Europejskiej (około 180 kg) – zauważają analitycy w raporcie. Ale wielkość ta rośnie wagowo w tempie około 10 proc. rocznie, wobec niecałych 2 procent średnio w Unii Europejskiej. Natomiast przychody branży opakowaniowej powiększają się w tempie ponad 12 proc. rocznie. „Polska stała się hubem produkcji w tej branży” – czytamy w najnowszym raporcie o polskim rynku opakowań. W praktyce oznacza to między innymi, że w ciągu ostatnich ośmiu lat średnioroczny wzrost zagranicznej sprzedaży branży sięgał 11,2 proc. Jednocześnie sektor rósł też dzięki eksportowi pośredniemu, czyli wzrostowi wywozu pakowanych towarów. Tak dobre wyniki łączyć należy z poważnymi zmianami, do których doszło na europejskiej mapie gospodarczej. Jak zmienia się rynek W znacznym stopniu dotyczą one przemysłu. Po załamaniu na rynkach finansowych z 2008 r. Niemcy, Austria, Polska, Czechy i Słowacja były jedynymi krajami w Unii Europejskiej, w których zatrudnienie w przemyśle rosło. „Wysoka konkurencyjność kosztowa tych krajów, czyli stabilne jednostkowe koszty pracy, oraz niska wrażliwość na wstrząsy w światowym systemie finansowym sprawiły, że firmy produkcyjne z regionu zyskały dodatkową przewagę nad firmami z innych krajów europejskich” – czytamy w raporcie Santander Bank Polska i SpotData. Zdaniem autorów raportu wynikało to z wysokiego odsetka upadłości w krajach dotkniętych kryzysem oraz rosnącego popytu na tańsze towary wśród konsumentów z krajów dotkniętych rosnącym bezrobociem. Znaczące jest, że w roku 2018 udział Polski w imporcie do Niemiec zrównał się z udziałem Włoch – czyli gospodarki prawie czterokrotnie większej. To pokazuje, jaką dynamikę miał rozwój niemieckich łańcuchów dostaw w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. – Polski sektor opakowań wykazał niską wrażliwość na wstrząsy gospodarcze, a jego przewaga kosztowa, w tym stabilne jednostkowe koszty pracy, pozwoliła na sukcesywną ekspansję zarówno w produkcji, jak i w eksporcie. W czasach upadłości licznych europejskich producentów zagraniczni inwestorzy nie tylko chętnie kupowali polskie opakowania, ale i przenosili produkcję nad Wisłę. Obecnie stanowią ok. 60 proc. firm z branży – mówi Kamil Mikołajczyk, dyrektor ds. sektora produkcji przemysłowej w Santander Bank Polska. Zobacz również: Diamenty Forbesa. Prywatni ciągną cały przemysł I to również widać na tegorocznej liście Diamentów Forbesa, na której producentów opakowań znajdziemy co najmniej kilkunastu. Wśród nich jest na przykład Progroup Board ze Smolic pod Łodzią. To spółka córka niemieckiego koncernu Progroup AG, który według jego własnych szacunków jest czwartym producentem tektury falistej w Europie. Progroup AG produkuje też tekturowe pudełka. W Polsce ma dwa zakłady – jeden właśnie w Smolicach, drugi w Trzcinicy, niedaleko Kępna. 1,3 mld złotych zysku netto, przy przychodach 3,8 mld złotych. O wysokości marży osiąganej przez Mondi Świecie większość menedżerów może tylko marzyć Fot.: Forum Ten pierwszy wiele znaczy w strukturach Progroup AG. W 2009 roku uruchomiono w nim największą w owym czasie w Polsce (a także jedną z najbardziej wydajnych w Europie) fabrykę wytwarzającą rocznie 165 tysięcy ton tektury falistej, przy szerokości roboczej 3,35 metra oraz prędkości roboczej 400 m/min. Wzorcowy zakład uzupełnił w pełni zautomatyzowany magazyn wysokiego składowania z 13 tysiącami miejsc paletowych. Przychody spółki Progroup Board sięgnęły w 2018 roku 734,6 mln zł. Trzy lata wcześniej były niemal dwa razy mniejsze. W rankingu Forbesa wyróżnia się też Mondi Świecie – jeden z największych w Europie producentów papierów do produkcji tektury falistej i zarazem jeden z największych tegorocznych Diamentów. Przychody spółki w 2018 roku sięgnęły kwoty 3,8 mld zł, a zysk netto 1,3 mld zł. To liczby imponujące, które pokazują, że produkcja papieru do opakowań w nowoczesnym i ciągle modernizowanym zakładzie jest wysoce opłacalna – o wysokości osiąganej tutaj marży wielu menedżerów może tylko marzyć. Historia spółki sięga początku lat 60. ubiegłego wieku. Kiedy w Polsce odrodził się wolny rynek, państwowe Zakłady Celulozy i Papieru w Świeciu przekształcono w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. W 1997 roku 15 proc. akcji spółki wprowadzono na warszawską Giełdę Papierów Wartościowych, a większościowy pakiet akcji przejął inwestor strategiczny – spółka Framondi NV, zarejestrowana w Holandii. Firma zmieniła nazwę na Frantschach Świecie, potem Mondi Packaging Paper Świecie i ostatecznie od 2008 roku działa pod nazwą Mondi Świecie. Z giełdy Mondi Świecie zostało wycofane w 2012 roku, obecnie do Grupy Mondi należy 100 proc. kapitału spółki, która jest jej największą fabryką w Polsce. Polska na tle europejskiego rynku Mondi Świecie wiele znaczy w polskiej gospodarce. Na liście „Rzeczpospolitej” 500 największych polskich przedsiębiorstw potentat ze Świecia uplasował się w 2018 roku na 92. miejscu. Z kolei latem ubiegłego roku ten sam dziennik umieścił Mondi Świecie na 22. pozycji w rankingu największych polskich eksporterów. W 2018 roku spółka osiągnęła ze sprzedaży zagranicznej 2,7 mld zł przychodu – 70 proc. całej swej sprzedaży. W ciągu roku ten eksport udało się powiększyć aż o 30,5 proc. Ciekawostką na liście Diamentów z branży opakowaniowej jest spółka Flex Films Europa z Wrześni. Należy ona do The Uflex Group, wywodzącego się z Indii drugiego na świecie producenta folii do celów spożywczych, farmaceutycznych i chemicznych. We Wrześni koncern produkuje wysokiej klasy folię poliestrową metalizowaną lub o gładkiej fakturze, która jest wykorzystywana w opakowaniach spożywczych i farmaceutycznych. Flex Films Europa, której sprzedaż w 2018 roku przekroczyła 337 mln zł, kończy właśnie, kosztem około 60 mln euro, rozbudowę zakładu. W nowej hali produkcja ma ruszyć wiosną, właśnie zatrudniani są nowi pracownicy. Gdziekolwiek w Europie używane są kartony – duża szansa,że pochodzą z Polski przedstawicielom Fot.: 123RF Ale nie wszystkie duże Diamenty związane z przemysłem opakowaniowym to koncerny zagraniczne. Na ich liście jest też polska firma Gruplast z Kołbieli pod Mińskiem Mazowieckim. To jeden z największych w Polsce producentów folii stretch, folii spożywczej, worków i toreb LDPE, HDPE i CPP – do chleba i na warzywa. Przychody firmy w 2018 roku wyniosły ponad 460 mln zł, firma ma dwa zakłady produkcyjne i zatrudnia ponad 300 pracowników. Czytaj także: Gospodarka Cyfrowi liderzy Poza dużymi Diamentami z branży opakowaniowe w tegorocznym rankingu jest też wiele mniejszych polskich spółek. Często – podobnie jak Torpol – z powodzeniem operują one w mniej lub bardziej specjalistycznej niszy. I tak na przykład jednym z opolskich Diamentów jest Drukarnia Ipak – jedyny w Polsce producent opakowań do maszynowego pakowania szklanych ampułek i fiolek dla przemysłu farmaceutycznego. Na liście mazowieckich Diamentów znajdziemy z kolei firmę KP-Karton z Kobylina pod Grójcem, która specjalizuje się w produkcji kartonów otwartych na owoce – to takie duże tacki tekturowe, które często można spotkać w supermarketach i na targach z owocami. Warto tu zaznaczyć, że KP-Karton już w początkach swojej działalności działał na dużym i chłonnym rynku – Grójec leży w centrum jednego z polskich zagłębi sadowniczych. Z pewnością w kolejnych edycjach Diamentów Forbesa również nie zabraknie spółek z branży opakowaniowej. Eksperci Santander Bank Polska i SpotData spodziewają się, że w najbliższych latach nadal będzie się ona rozwijać i zwiększać eksport w tempie ok. 6,5 proc. rocznie. Może to doprowadzić do tego, że polski eksport opakowań na osobę będzie mógł w 2025 roku osiągnąć 100 proc. poziomu niemieckiego. By jednak tak się stało, firmy z branży nad Wisłą czekają niemałe inwestycje. Do 2025 r. będą musiały zainwestować 20–25 mld zł. Większość tych środków sfinansuje inwestycje odtworzeniowe oraz inwestycje w powiększanie majątku produkcyjnego, czyli między innymi budynki i maszyny. Część – około 2–4 mld zł – zostanie przeznaczona na dostosowanie firm do zmian regulacyjnych związanych z rozwojem gospodarki obiegu zamkniętego. „Inwestycje te będą polegały na rozbudowie mocy produkcyjnych w przypadku opakowań, które będą spełniały wymogi gospodarki obiegu zamkniętego, na poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań materiałowych, rozwoju projektowania sprzyjającego recyklingowi” – czytamy w raporcie Santander Bank Polska i SpotData.